Bài viết này mình muốn chia sẻ với các bạn cách làm xà phòng handmade truyền thống theo phương pháp lạnh (Cold process) theo từng bước cụ thể và đơn giản nhất, để các bạn có thể đọc hướng dẫn và làm theo được ngay.
Khi mới bắt đầu làm xà phòng, mình cũng tự học, lên mạng tìm đọc mọi thứ nhưng càng đọc mình càng rối, mình như bơi trong đống thông tin khổng lồ nào là trang thì làm xà phòng với phôi xà phòng, trang thì làm lại bảo làm từ naoh và dầu, mình rối rắm và không biết bắt đầu từ đâu. Mình đã mất khá nhiều thời gian để tìm hiểu, mày mò từ các trang web tiếng Việt đến tiếng Anh cuối cùng mình đã tổng hợp và biết cách làm xà phòng đúng theo kiểu truyền thống. Hi vọng qua bài viết này sẽ tiết kiệm được thời gian tìm hiểu của các bạn để không bị rối như mình lúc ban đầu.
LÀM XÀ PHÒNG THEO PHƯƠNG PHÁP LẠNH (COLD PROCESS) LÀ GÌ?
Trước khi đi vào từng bước cụ thể làm xà phòng, hãy cùng mình tìm hiểu thế nào là làm xà phòng theo phương pháp lạnh nhé. Xà phòng sản xuất theo phương pháp lạnh được làm từ việc kết hợp chất béo hoặc dầu thực vật như dầu cọ, dầu dừa, dầu olive...kết hợp với dung dịch kiềm (Naoh - natri hydroxit) và nước ở nhiệt độ thấp. Các nguyên liệu này được trộn đều vào nhau, trải qua quá trình xà phòng hóa khoảng từ 4 - 6 tuần sẽ thành xà phòng hoàn thiện khi đó lượng kiềm trong xà phòng cũng đã phản ứng hoàn toàn và không còn trong bánh xà phòng của chúng ta nữa (Nếu công thức đúng và đo lường lượng kiềm, dầu chính xác).
2. 10 BƯỚC LÀM XÀ PHÒNG
Giờ thì chúng ta cùng bước vào phần trọng tâm của bài hôm nay thôi. Nhưng trước khi bắt tay vào đọc hướng dẫn và làm theo, các bạn hãy đọc bài cách xử lí kiềm an toàn và những dụng cụ cần để làm xà phòng nhé. Giai đoạn xử lí kiềm khá nguy hiểm nên các bạn hãy đọc để tuân thủ nguyên tác đàm bảo an toàn trong quá trình làm nha. Còn những dụng cụ cần để làm xà phòng mình cũng đã liệt kệ chi tiết ở bài trước nên phần này mình không đi sâu vào cụ thể nữa.
Bước 1: Chọn công thức làm xà phòng
Bạn có thể dễ dàng tìm công thức làm xà phòng trên mạng hoặc các trang hướng dẫn làm xà phòng. Để biết cách tính toán công thức sẽ mất nhiều thời gian để tìm hiểu và học hỏi, tuy nhiên tin vui cho bạn là chúng ta không cần phải học tính toán theo kiểu truyền thống nữa mà hiện nay đã có sẵn các trang web tính tự động và đưa ra số lượng từng loại nguyên liệu cho bạn. Việc của bạn là chỉ cần tìm loại dầu phù hợp sau đó điền vào các ô, web sẽ tự động tính và đưa ra các chỉ số về chất lượng xà phòng cho bạn để điều chỉnh loại dầu cụ thể. Ví dụ công thức của bạn chỉ chọn một loại dầu là dầu dừa thì phần tính toán web sẽ cho bạn biết bánh xà phòng của bạn sẽ rất cứng và không có độ dưỡng hay làm mềm da nhiều. Bạn sẽ dựa theo đó để điều chỉnh lại công thức cho phù hợp.
Mỗi một loại dầu sẽ cần một lượng xút khác nhau nên hãy chắc chắn là bạn đưa công thức của mình vào trang web tính toán trước khi làm nhé. Không được ước lượng đại. Mình tính toán công thức trên trang web này http://soapcalc.net các bạn có thể tham khảo nha.
Công thức là một trong những phần quan trọng quyết đinh chất lượng xà phòng của bạn. Nếu lượng xút dư xà phòng của bạn sẽ không thể sử dụng được vì sẽ gây khô, bào mòn da. Nếu lượng dầu dư xà phòng của bạn sẽ bị mềm không đông lại được ...
Bước 2: Chuẩn bị nguyên liệu và các dụng cụ làm xà phòng.
Ảnh: Pinterest
Sau khi đã có công thức, các bạn sẽ chuẩn bị các loại dầu, kiềm, cân, cốc đựng, khuôn đổ xà phòng...Mình đã có một bài chia sẽ về các dụng cụ cần để làm xà phòng cũng như những lưu ý khi chọn chất liệu dụng cụ đựng nguyên liệu đầy đủ và chi tiết. Các bạn đọc ở đây nhé.
Hãy đảm bảo là các bạn chuẩn bị sẵn hết mọi thứ, xắp xếp theo thứ tự cho dễ lấy tránh việc đang làm xà phòng thì thiếu đồ phải chạy đi tìm nhé. Lần đầu làm thường căng thẳng, lóng ngóng và hay quên, chuẩn bị kĩ một xíu sẽ giúp quá trình làm trơn chu hơn nè.
Bước 3: Cân nước và kiềm.
Tất cả các thành phần làm xà phòng phải được cân bằng cân kỹ thuật số, dầu và trọng lượng dung dịch kiềm phải chính xác. Nếu trong công thức của bạn có dầu/bơ ở thể rắn như bơ hạt mỡ, dầu dừa....bạn cần làm nóng chảy các loại dầu này trước khi cân.
Bước 4: Đổ dung dịch kiềm vào nước (KHÔNG làm ngược lại).
Bước này khá nguy hiểm hãy đảm bảo bạn đã biết cách xử lí dụng kiềm/xút an toàn và tuân thủ các nguyên tắc an toàn trước khi bắt tay vào làm nhé.
Các bạn thêm kiềm từ từ vào nước và khuấy đều, tuyệt đối không làm ngược lại và cũng đưng đổ một lúc hết kiềm vào nước nha. Thêm một lưu ý nhỏ là nước của bạn là nước mát không ấm hơn nhiệt độ phòng vì nếu bạn đổ kiềm vào nước nóng dung dịch có thể sẽ phun trào lên như núi lửa.
Khuấy đều cho đến khi kiềm hòa tan hoàn toàn trong nước và đặt ở nơi an toàn, ngoài tầm với của trẻ em hoặc vật nuôi, cho đến khi nguội xuống khoảng 90 đến 115 độ F.
Bước 5: Cân và làm nóng các loại dầu trong công thức của bạn.
Bạn có thể tiến hành bước này trong khi đợi dung dịch kiềm nguội bớt. Cân chính xác từng loại dầu rồi làm nóng mọi thứ cùng nhau trong một nồi làm xà phòng bằng thép không gỉ để dầu đạt nhiệt độ khoảng 90 - 115 độ F. Hoặc bạn cũng có thể nấu chảy các loại bơ dầu ở thể rắn sau đó kết hợp chúng với các loại dầu lòng sẽ đủ để làm cả hỗn hợp ấm lên đến nhiệt độ cần thiết.
Bước 6: Theo dõi nhiệt độ và kết hợp dầu với dung dịch kiềm.
Ảnh: Pinterest
Dầu và dung dịch kiềm của bạn không nhất thiết phải có cùng nhiệt độ. Sẽ hoàn toàn ổn nếu chúng chênh lệch nhau khoảng 10 độ. Một mẹo nhỏ để làm nguội nhanh dầu hay dung dịch kiềm xuống nhiệt độ cần thiết đó là đặt chúng vào bồn có chứa nước lạnh sẽ làm chúng nguội nhanh hơn.
Nhiệt độ là một sở thích cá nhân, chủ quan khác nhau giữa các nhà sản xuất xà phòng. Một số sẽ chỉ trộn ở nhiệt độ cao hơn mình liệt kê ở đây, trong khi một số khác để mọi thứ nguội hơn rồi mới trộn. Khi đã đạt được nhiệt độ mong muốn, đổ từ từ dung dịch kiềm vào tô đựng dầu.
Bước 7: Trộn đều hỗn hợp lên cho đến khi chúng trở nên sệt.
Ảnh: Pinterest
Bạn nên sử dụng máy xay cầm tay dạng que chuyên dụng chỉ để làm xà phòng và không dùng lại cho thực phẩm. Máy xay này sẽ giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian. Nếu bạn trộn bằng tay, quá trình này có thể kéo dài có khi vài tiếng đồng hồ. Lưu ý nên dùng máy xay khoảng 5 giây rồi dừng lại khuấy bằng tay rồi lại lặp lại thao tác trên để tránh máy xay liên tục sẽ bị cháy, đồng thời xà phòng của bạn cũng sẽ bị đặc lại quá nhanh.
Tiếp tục trộn cho đến khi hỗn hợp sệt lại. Khi đó bạn có thể thêm bất kỳ thành phần bổ sung nào như mật ong, bột yến mạch, chất tạo màu tự nhiên, tinh dầu... và trộn bằng tay thêm một chút nữa cho đến khi tất cả đều hòa quyện
Bước 8: Đổ xà phòng vào khuôn.
Ở bước này thao tác cần nhanh chóng, hãy đổ xà phòng vào khuôn đã chuẩn bị sẵn của bạn, dùng phới cao su hoặc thìa inox/ gỗ làm nhẵn mặt trên nếu cần. Nhấc khuôn lên và gõ nhẹ lên mặt bàn để loại bỏ bọt khí nhỏ có thể có ở bên trong xà phòng.
Tại thời điểm này, xà phòng này gọi là xà phòng thô vì vậy hãy đeo găng tay vào vì xà phòng thô có thể làm bỏng da của bạn. Nếu lỡ chạm vào, hãy rửa kỹ bằng nước lạnh.
Bước 9: Đậy và cách nhiệt khuôn.
Bạn có thể đậy xà phòng lại và để ở nơi thông thoáng tránh ánh nắng trực tiếp hoặc để trong thùng xốp. Điều này giữ cho xà phòng ấm để nó có thể chuyển qua giai đoạn gel và kết thúc quá trình xà phòng hóa. Để yên trong khoảng 24 đến 36 giờ. Thỉnh thoảng bạn có thể mở ra kiểm tra nếu có vết nứt trên bề mặt có nghĩa là xà phòng quá nóng và bạn nên bỏ xà phòng ra ngoài.
Bước 10: Cắt xà phòng.
Ảnh: Pinterest
Mình thường cắt xà phòng sau 24 giờ lúc ấy xà phòng dễ cắt tuy còn hơi dính nhưng không cứng quá. Mình thích nhất là bước này nè. Làm chỉ mong chờ đến bước này thôi. Bạn có thể dùng dao để cắt thành từng bánh theo kích thước mong muốn, hoặc có thể cắt bằng khuôn chuyên cắt xà phòng nếu muốn kích thước các bánh bằng nhau.
Cắt xong rồi nhưng chưa mang ra dùng ngay được nhé các bạn, xà phòng còn cần phải ủ khoảng 4 - 6 tuần để trải qua quá trình xà phòng hóa hoàn toàn. Chỉ sử dụng xà phòng sau 4 - 6 tuần nha.
Chỉ cần làm theo thứ tự các bước trên và học cách xử lí kiềm an toàn là bạn đã có thể hoàn toàn tự tin làm những bánh xà phòng chất lượng tại nhà rồi. Những bánh xà phòng handmade này sau quá trình xà phòng hóa sẽ sản sinh rất nhiều glycerine - một chất dưỡng ẩm, làm mềm da, rất tốt cho da bạn. Chúc các bạn thành công. Nếu có thành phẩm nhớ khoe với mình nhé!
KẾT NỐI VỚI MÌNH:
Pinterest | https://www.pinterest.com/Midi
Youtube | https://www.youtube.com/Midi
Comments